Bạn có bao giờ tự hỏi về những thương hiệu lớn từng tỏa sáng, đã từng là của Việt Nam một thời? Những tên tuổi mà chúng ta thường nghe nhắc đến trong ký ức nhưng có thể đã mờ nhạt theo thời gian? Đằng sau những dấu ấn đó, có những câu chuyện, thử thách, và sự phấn đấu không ngừng nghỉ.
Trong thế giới thương hiệu đầy cạnh tranh hiện nay, việc tìm hiểu về những thương hiệu lớn đã từng đại diện cho tinh thần và sự sáng tạo của Việt Nam không chỉ giúp bạn hiểu rõ hơn về quá trình phát triển kinh tế xã hội mà còn là nguồn cảm hứng đặc biệt. Chúng ta sẽ cùng nhau khám phá những sự thành công, những thách thức mà các thương hiệu này đã trải qua, và cách họ đã giải quyết những vấn đề đó để đạt được vị thế cao trong ngành.
Hãy cùng nhau bước vào một hành trình thú vị qua thời gian và không gian, khám phá những tên tuổi quen thuộc mà bạn nên biết về sự hào hứng, khắc nghiệt, và sáng tạo của thương hiệu Việt Nam!
Kinh Đô trao lại cho Mondelez International
Trước đây, Kinh Đô là một thương hiệu nổi tiếng của Việt Nam trong ngành sản xuất đồ ăn nhẹ, bao gồm bánh, kẹo và kem. Tuy nhiên, có điều gì đó khá bất ngờ mà bạn chưa biết về câu chuyện của họ.
Hành trình thành công của Kinh Đô
Kinh Đô ra đời vào năm 1993, với một phân xưởng nhỏ tại Phú Lâm, Quận 6 và vốn đầu tư chỉ 1,4 tỷ VNĐ. Nhờ chiến lược khôn ngoan, họ đã xây dựng lợi thế cạnh tranh vượt trội trên thị trường. Từ năm 1994 đến 2001, họ đầu tư hàng triệu USD cho công nghệ sản xuất, bao gồm dây chuyền sản xuất bánh mì và bánh bông lan công nghiệp trị giá trên 1,2 triệu USD, cùng với dây chuyền sản xuất Bánh mặn Cracker từ châu Âu trị giá trên 2 triệu USD. Nhờ đầu tư đột phá vào công nghệ, Kinh Đô đã mở rộng thị trường xuất khẩu sang Mỹ, Pháp, Canada, Đức, Nhật và nhiều quốc gia khác.
Lý do đằng sau việc Kinh Đô bán lại cho Mondelez International
Năm 2014, Kinh Đô đang là người dẫn đầu thị trường bánh kẹo Việt Nam với 28% thị phần. Tuy nhiên, vào cuối năm đó, họ bất ngờ bán 80% cổ phần mảng bánh kẹo. Điều này dẫn đến sự xuất hiện của Mondelez International. Khách hàng Việt Nam dường như có sự ưa thích đặc biệt đối với các sản phẩm ngoại nhập trong lĩnh vực này.
Thêm vào đó, với sự gia nhập vào thị trường ASEAN và thuế nhập khẩu bánh kẹo giảm đến 0%, thị trường Việt Nam đã chào đón nhiều thương hiệu ngoại quốc, tạo ra sức cạnh tranh đáng kể. Bánh kẹo nhập khẩu thường có mẫu mã đẹp, chất lượng tốt, và thu hút người tiêu dùng, đặt ra thách thức cho các doanh nghiệp Việt Nam.
Sau nhiều biến động trên thị trường, Kinh Đô đã nhận thấy ngành bánh kẹo không còn nhiều cơ hội phát triển như trước. Do đó, họ quyết định tìm kiếm cơ hội đầu tư vào các lĩnh vực khác. Và kết quả, Mondelez International đã trở thành người nắm giữ 80% cổ phần của Kinh Đô, đồng thời Kinh Đô chuyển đổi thành Tập đoàn Kido.
Nguyễn Kim – Một Sự Thay Đổi Chủ Quyền
Vào năm 2014, Công ty NKT chào đời với vốn điều lệ 800 tỷ đồng. Lúc bấy giờ, ông chủ Nguyễn Văn Kim và gia đình nắm giữ gần 90% cổ phần của tập đoàn mẹ của chuỗi cửa hàng điện máy Nguyễn Kim. Ông Nguyễn Văn Kim là Chủ tịch Hội đồng Quản trị của công ty.
Chặng Đường Đầy Biến Cố
Sau 5 năm duy trì tỷ lệ 49% cổ phần trong hệ thống cửa hàng điện máy Nguyễn Kim, Tập đoàn Central Group đến từ Thái Lan đã mua lại toàn bộ chuỗi cửa hàng điện máy lâu đời của Việt Nam. Gia tộc Chirathivat, người đứng sau thành công của Central Group, hiện là gia đình giàu thứ 2 ở Thái Lan với khối tài sản trị giá 21 tỷ USD.
Cuộc Thâu Tóm Toàn Diện
Theo thông báo tài chính gần đây liên quan đến việc niêm yết trên sàn chứng khoán Thái Lan, Central Retail Corp, một công ty con của Tập đoàn Central Group Thái Lan, đã hoàn tất việc thâu tóm toàn bộ chuỗi cửa hàng điện máy Nguyễn Kim. Ngày 7/6/2019, một công ty trung gian liên quan đến Central Retail Corporation (CRC) đã mua lại 51% cổ phần còn lại của Công ty cổ phần Đầu tư Phát triển Công nghệ và Giải pháp mới NKT – đơn vị sở hữu, quản lý chuỗi cửa hàng điện máy Nguyễn Kim. Giá trị thương vụ này, theo Central Retail, là 2.600 tỷ đồng, trong đó có 2.250 tỷ đồng tiền mặt và 350 tỷ đồng được hạch toán vào khoản nợ dài hạn của doanh nghiệp.
Sabeco – Chuyện Thay Đổi Chủ Quyền
Sabeco, tổng công ty cổ phần Bia – Rượu – Nước giải khát Sài Gòn, là một doanh nghiệp cổ phần tại Việt Nam. Mặc dù là một công ty cổ phần, Nhà nước nắm giữ gần 90% vốn điều lệ của công ty này và Bộ Công Thương đại diện cho phần vốn Nhà nước tại Sabeco (2016). Sabeco sở hữu thương hiệu bia Saigon và 333.
Vào tháng 12 năm 2017, Công ty TNHH Vietnam Beverage thuộc sở hữu của tỷ phú Thái Charoen Sirivadhanabhakdi mua toàn bộ 53,59% cổ phần của Nhà nước tại Sabeco với giá 4,8 tỷ USD. Việc mua lại này đồng nghĩa với việc doanh nghiệp Thái Lan đã chiếm lĩnh và thực hiện quyền kiểm soát hoạt động của Sabeco, thâu tóm một thương hiệu có mạng lưới phân phối và hoạt động hiệu quả nhất trong ngành công nghiệp bia và rượu tại Việt Nam.
Kem Đánh Răng P/S: Sự Truyền Kỳ của Thương Hiệu
Vào năm 1975, Công ty Hóa phẩm P/S, thuộc Sở Công nghiệp TP Hồ Chí Minh, ra đời và đánh dấu sự khởi đầu của thương hiệu kem đánh răng P/S. Vào thời điểm đó, hai hãng kem đánh răng nổi tiếng là Hynos và Kolperlon đã sáp nhập thành Xí nghiệp Kem đánh răng Phong Lan. Tuy nhiên, sản phẩm không được tiêu thụ nhiều, dẫn đến quyết định đổi tên theo thương hiệu kem đánh răng P/S được nhập khẩu từ nước ngoài. Thương hiệu này nhanh chóng chiếm lĩnh 60% thị trường vào giai đoạn 1988-1993.
Niềm Tự Hào Vượt Thời Gian
P/S đã thống trị thị trường sản phẩm chăm sóc răng miệng trong suốt hơn 20 năm (1975 – 1995) và đã trở thành niềm tự hào của hàng triệu người tiêu dùng Việt Nam. Thương hiệu này đã in sâu trong tâm trí của người tiêu dùng và trở thành một phần không thể thiếu của cuộc sống hàng ngày.
Unilever Và Cuộc Hành Trình Chuyển Nhượng
Trong bối cảnh mở cửa kinh tế, nhiều doanh nghiệp nước ngoài bắt đầu thâm nhập thị trường Việt Nam, tạo ra áp lực cạnh tranh đáng kể cho các doanh nghiệp trong nước. Tập đoàn Unilever, một tập đoàn đa quốc gia sản xuất hàng tiêu dùng, đã thuyết phục Công ty Hóa phẩm P/S tham gia liên doanh vào năm 1997. Họ cùng nhau thành lập Công ty P/S Elisa và tiếp tục phát triển thương hiệu P/S.
Trong quá trình này, Công ty Hóa phẩm P/S không sản xuất kem đánh răng P/S mà chỉ gia công vỏ hộp kem đánh răng bằng nhôm cho liên doanh. Unilever yêu cầu công ty P/S chuyển từ ống nhôm sang ống phức hợp, nhưng công ty P/S không thực hiện được yêu cầu này. Vào năm 2003, Unilever đã đầu tư 6,5 triệu USD để công ty P/S xây dựng một nhà máy sản xuất vỏ nhựa đáp ứng tiêu chuẩn của Unilever. Tuy nhiên, sản phẩm vẫn không đạt tiêu chuẩn, dẫn đến việc Unilever chi thêm 3,5 triệu USD để bồi thường công nhân. Cuối cùng, Unilever mua lại toàn bộ thương hiệu kem đánh răng P/S bằng 5 triệu USD, đánh dấu sự kết thúc của công ty P/S đối với sản phẩm mang tên mình.
X-Men: Cuộc Hành Trình Của Sản Phẩm Dầu Gội Đầu Đình Đám
Năm 2003, sản phẩm dầu gội đầu X-Men xuất hiện trên thị trường với chiến lược marketing mạnh mẽ và slogan “Đàn ông đích thực.” Sản phẩm này nhanh chóng trở thành thương hiệu dầu gội đầu số 1 dành cho nam giới. Thương hiệu X-Men đã thay đổi cách nhìn về mỹ phẩm dành cho nam và định hình lại cách tiêu dùng tiếp cận sản phẩm chăm sóc cá nhân. Mặc dù có tên gọi phản ánh sự hiện đại, thực tế là X-Men xuất phát từ Công ty Sản xuất hàng gia dụng quốc tế (ICP) của Việt Nam.
Công ty ICP, do ông Phan Quốc Công và một đối tác góp vốn thành lập năm 2001, đã tạo ra X-Men sau 8 năm tích luỹ kinh nghiệm. Họ tiếp cận các tập đoàn hóa chất lớn trong khu vực và trên thế giới để học hỏi công nghệ sản xuất mỹ phẩm thay vì phát triển từ đầu. ICP cũng tập trung vào chiến lược sản xuất toàn diện, từ sữa tắm, xà bông, sữa rửa mặt cho đến xây dựng hình ảnh thương hiệu liên quan đến văn hóa hào hiệp và slogan.
Theo số liệu từ Nielsen, X-Men từng dẫn đầu thị trường dầu gội đầu và sữa tắm với thị phần từ 40-50%, vượt xa các đối thủ cạnh tranh. Tuy nhiên, vào năm 2011, ICP cần tìm một nhà đầu tư có tiềm năng mạnh để phát triển. Tháng 3/2011, tập đoàn mỹ phẩm Marico của Ấn Độ đã mua lại 85% cổ phần ICP và vẫn giữ lại toàn bộ đội ngũ quản lý. Đến năm 2014, Marico đã nắm giữ gần 100% quyền biểu quyết tại ICP.
Quyết định này đã đánh dấu một bước ngoặt quan trọng với ICP. Theo ông Phan Quốc Công, người sáng lập X-Men, sau 3 năm sau khi bán cho Marico, doanh thu của công ty đã tăng lên hơn 1.000 tỷ đồng, gấp đôi so với trước khi bán.
Diana: Hành Trình Thương Hiệu Việt Đình Đám
Thương hiệu băng vệ sinh Diana, do Công ty Cổ phần Diana thành lập từ năm 1997, bắt đầu với một khoản đầu tư ban đầu 600.000 USD từ anh em ông Đỗ Minh Phú và Đỗ Anh Tú. Từ số tiền này, Diana đã tăng giá trị lên khoảng 200 triệu USD vào năm 2011 khi được bán. Thương hiệu này được biết đến với khẩu hiệu đặc trưng “Là con gái thật tuyệt.”
Cạnh Tranh Khốc Liệt với Kotex
Thương hiệu Diana đã không ngừng cạnh tranh với đối thủ mạnh là Kotex (thuộc Công ty Kimberly-Clark, Mỹ) trong thị trường băng vệ sinh. Tại thời điểm đó, Diana đã đầu tư đáng kể vào trang thiết bị và công nghệ để cải thiện sản phẩm và cạnh tranh hiệu quả với Kotex ở mọi phân khúc trên thị trường.
Thương Vụ M&A ấn tượng
Năm 2011 chứng kiến một trong những thương vụ M&A có giá trị lớn nhất đối với một doanh nghiệp tư nhân tại Việt Nam. Với mức giá gần 4.000 tỷ đồng cho một doanh nghiệp có doanh thu 1.000 tỷ đồng và lợi nhuận chỉ 40 tỷ đồng vào năm 2010, thương vụ này đã gây ngạc nhiên cho nhiều người.
Sự Thành Công Dưới Sự Quản Lý Của Unicharm
Tại thời điểm hoàn tất giao dịch, Unicharm đã định giá Diana ở mức 40 lần lợi nhuận của công ty (P/E 40 lần). Diana tiếp tục duy trì mức tăng trưởng cao trong các năm tiếp theo. Sau chỉ 3 năm sau khi “đổi chủ,” tình hình tài chính của Diana đã thay đổi đáng kể, với doanh thu đạt 3.900 tỷ đồng và hơn 800 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế vào cuối năm 2014.
Viso: Truyền Thống Bột Giặt Việt
Thương hiệu bột giặt Viso, trước đây thuộc sở hữu của Công ty hóa chất TP. Hồ Chí Minh, đã lâu đời và được nhiều người Việt tin dùng. Viso ra đời từ năm 1961 và từng là niềm tự hào của Việt Nam. Ban đầu, Viso là tài sản riêng của ông Trương Văn Khôi, được biết đến như “vua bột giặt Viso.”
Unilever: Hành Trình Thâu Tóm
Tập đoàn Unilever đã thực hiện phương thức liên danh thay vì mua đứt để thâu tóm hầu hết các thương hiệu Việt. Họ cũng nỗ lực biến những liên doanh này thành công ty 100% có vốn nước ngoài. Cuối cùng, thương hiệu bột giặt Viso, tương tự như Dạ Lan và P/S, đã trở thành thương hiệu ngoại, và quá trình thâu tóm này của Unilever diễn ra một cách kín đáo.
Câu Hỏi Thường Gặp về “Thương Hiệu Lớn Đã Từng Là Của Việt Nam Mà Bạn Nên Biết”
1. Thương hiệu P/S là gì và tại sao nó đặc biệt?
Thương hiệu P/S là một biểu tượng trong lĩnh vực kem đánh răng, với nguồn gốc tại Việt Nam. Điểm đặc biệt của P/S là gì?
2. Lý do Unilever mua lại thương hiệu kem đánh răng P/S?
Tại sao Tập đoàn Unilever quyết định đầu tư vào thương hiệu kem đánh răng P/S và cách họ đã thay đổi thương hiệu này?
3. Diana: Hành trình từ khởi đầu đến thành công lớn?
Trao đổi về hành trình thành công của thương hiệu băng vệ sinh Diana, từ lúc thành lập đến khi được bán cho Unicharm. Có điểm gì đặc biệt về Diana?
4. Tại sao Unicharm đã quyết định đầu tư vào Diana?
Unicharm là một tập đoàn Nhật Bản nổi tiếng. Tại sao họ quyết định đầu tư vào thương hiệu Diana và những gì đã thay đổi sau khi giao dịch hoàn tất?
5. Thương hiệu bột giặt Viso và sự thay đổi của nó?
Thông tin về thương hiệu bột giặt Viso, nguồn gốc của nó và cách nó đã thay đổi sau khi được Unilever mua lại.
Những thương hiệu lớn đã từng tỏa sáng tại Việt Nam là những phần quan trọng của di sản kinh doanh của đất nước. Chúng ta đã điểm qua những thương hiệu đã từng tự hào là của mình, từ những thách thức ban đầu đến sự phấn đấu không ngừng nghỉ để vươn tới tầm quốc tế.
Để không bao giờ quên đi những giá trị và kinh nghiệm của họ, hãy tiếp tục tìm hiểu và tôn vinh những thương hiệu đã từng là của Việt Nam. Nhớ rằng, lịch sử của họ là phần của câu chuyện to lớn hơn về sự phát triển và sự thịnh vượng của đất nước chúng ta. Hãy tự hào về những thành tựu này và cùng nhau xây dựng một tương lai hào hứng với những thương hiệu mới!
