Đôi khi, chúng ta bị mắc kẹt trong cuộc sống hiện đại và quên mất rằng quá khứ của chúng ta là nguồn gốc của tất cả. Di tích lịch sử và văn hóa là những kho báu thời gian, nhắc nhở chúng ta về nguồn cội của nền văn hóa và lịch sử dân tộc.
Bình Thủy, Cần Thơ, nổi tiếng với những di tích đầy sức sống, từ Nhà Cổ Bình Thủy đến Chùa Ông, và cả Cầu Bình Thủy ấn tượng. Hãy chuẩn bị để bước vào một cuộc hành trình đầy bí ẩn và kỳ diệu trong thế giới của những câu chuyện thú vị.
Trong hành trình này, bạn sẽ được khám phá những đình, chùa, và các kiến trúc cổ kính thể hiện sự pha trộn độc đáo của nhiều nền văn hóa khác nhau. Bạn sẽ hiểu rõ hơn về quá khứ, và từ đó, có cái nhìn sâu sắc hơn về hiện tại. Đặt chân đến Bình Thủy, Cần Thơ, bạn sẽ tìm thấy sự kết hợp hoàn hảo giữa di sản lịch sử và văn hóa hiện đại.
Long Tuyền Cổ Miếu: Di Tích Văn Hóa Ấn Tượng
Long Tuyền cổ miếu, hay còn gọi là Đình Bình Thủy, là một tượng đài kiến trúc nghệ thuật độc đáo, đậm chất văn hóa truyền thống dân tộc ở Bình Thủy. Ngôi đình này được xây dựng từ năm 1844 bằng lá tre và được vua Tự Đức phong sắc “Bổn Cảnh Thần Hoàng” vào 1952. Đây là nơi mà nhân dân đất Cần Thơ vun đắp và tu bổ nhiều lần qua thời gian.
Kiến Trúc Độc Đáo
Long Tuyền cổ miếu chia thành hai khu vực: khu đình chính và khu “lục ấp”. Khu đình chính bao gồm 5 ngôi nhà, trong đó có tiền đình và chính điện. Khu “lục ấp” gồm nhà hát và một ngôi nhà chuẩn bị đồ cúng lễ. Bên trong đình thờ Bổn Cảnh Thành Hoàng và các vị anh hùng có công với nước. Bên ngoài đình, có hai miếu lớn thờ thần Hổ và thần Nông, cùng với hai miếu thờ thần Rừng và thần Khai kênh dẫn nước.
Lễ Hội Sôi Động
Hàng năm, tại Long Tuyền cổ miếu, diễn ra hai kỳ lễ hội lớn: lễ Kỳ yên Thượng điền vào các ngày 12, 13, 14/4 âm lịch và lễ Hạ điền vào ngày 14/12 âm lịch. Đây là những lễ hội cúng Bổn Cảnh Thành Hoàng, cầu an và rước thần thỉnh sắc. Ngoài các nghi lễ tế thần, còn có hát bội, các trích đoạn tuồng cổ, trò chơi dân gian, cuộc thi chưng mâm trái cây nghệ thuật.
Địa Chỉ
Đường Lê Hồng Phong, Phường Bình Thủy, Quận Bình Thủy (dưới dốc cầu Bình Thủy).
Mộ Thủ Khoa Bùi Hữu Nghĩa: Anh Hùng Tứ Kiệt
Bùi Hữu Nghĩa, còn được gọi là Nghi Chi (1807-1872), là một con người ưu tú của Bình Thủy, Cần Thơ. Ông là thủ khoa Nghĩa trong kỳ thi Hương trường thi Gia Định năm 1835, và ông nổi danh khắp Nam kỳ lục tỉnh. Ông được biết đến như một vị quan thanh liêm, cương trực, được mọi người yêu mến, và nổi tiếng qua vụ xử kiện rạch Láng Thé vào năm 1848.
Đóng Góp Vào Văn Học Quê Hương
Bùi Hữu Nghĩa không chỉ là một quan trí thức xuất sắc, mà còn là một nhà giáo mẫu mực, người thầy thuốc, nhà thơ, nhà văn, và nhà soạn tuồng nổi tiếng của miền Nam vào cuối thế kỷ XIX. Các tác phẩm của ông mang giá trị nhân văn sâu sắc và đóng góp lớn cho nền văn học nước nhà.
Khu Tưởng Niệm Tại Bình Thủy
Khu tưởng niệm thủ khoa Bùi Hữu Nghĩa là một công trình kiến trúc lớn tại Cần Thơ. Cổng chính được xây dựng theo kiểu cổng tam quan mái cong, tinh tế. Khuôn viên vườn rộng lớn với cây xanh và hồ sen thoáng đãng. Phía sau là ngôi mộ của ông và hai vợ chồng ông, với những tấm bia khắc tên các tác phẩm thơ tiêu biểu của ông.
Địa Chỉ
Đường Huỳnh Mẫn Đạt, Phường Bùi Hữu Nghĩa, Quận Bình Thủy.
Nhà Cổ Bình Thủy: Kiệt Tác Kiến Trúc Pha Trộn Đông – Tây
Nhà Cổ Bình Thủy, còn được gọi là Nhà Thờ Họ Dương, được xây dựng vào năm 1870 bởi ông Dương Văn Vị. Tuy đã trải qua nhiều biến cố lịch sử, ngôi nhà này vẫn tồn tại đến ngày nay, là một di tích kiến trúc nghệ thuật độc đáo ở Bình Thủy.
Hòa Quyện Văn Hóa Đông – Tây
Điểm đặc biệt của Nhà Cổ Bình Thủy chính là kiến trúc sự kết hợp độc đáo giữa văn hóa Đông và Tây. Sự hài hòa và lựa chọn tỉ mỉ trong thiết kế giữ lại hồn của dân tộc, tạo nên một phong cách riêng biệt. Người dân gọi ngôi nhà này là “Vườn Lan Bình Thủy” hoặc “Nhà Cổ Vườn Lan” do ông Dương Văn Ngôn, người thế hệ thứ năm, đam mê chơi hoa kiểng và đã tổ chức các hội chơi lan, giao lưu chia sẻ kinh nghiệm với những người có cùng sở thích.
Một Làn Gió Độc Đáo
Ngôi nhà được chia thành nhiều phần, với hòn non bộ trước sân và vườn lan bên phải. Bên trái có cây xương rồng trụ cao 8m và một gian nhà nhỏ trưng bày các tác phẩm hội họa tự vẽ. Phía sau là vườn cây ăn trái. Bên trong nhà, bạn sẽ thấy sự kết hợp giữa phong cách Nam bộ và các đồ vật Pháp xa xỉ, trạm khắc tinh tế, tỉ mỉ. Cả khu thờ uy nghiêm với bàn thờ, khánh thờ son thếp vàng, giường thờ, tủ chè, sạp gụ, trường kỷ, đều được cẩn ốc xà cừ.
Điểm Đến Thu Hút Du Khách
Nhà Cổ Bình Thủy đã thu hút rất nhiều khách du lịch từ xa, đặc biệt là du khách nước ngoài và các đoàn làm phim ghé thăm.
Địa Chỉ: Số 144, Đường Bùi Hữu Nghĩa, Phường Bình Thủy, Quận Bình Thủy.
Chùa Hội Linh: Di Tích Lịch Sử Đậm Đà
Chùa Hội Linh được xây dựng vào năm 1907 bằng tre lá, và sau đó năm 1914, chùa được xây bằng vật liệu kiên cố và gỗ quý. Trong thời kỳ Đảng bộ Cần Thơ hoạt động bí mật, nơi đây đã vừa là Tam Bảo, vừa là nơi nuôi chứa cán bộ chủ chốt và tổ chức nhiều cuộc họp quan trọng.
Khám Phá Kiến Trúc Độc Đáo
Chùa Hội Linh được bao quanh bởi nhiều cây cảnh đẹp và có một dãy tường rào hình cánh cung. Cổng chính và cổng phụ mang đậy tính nghệ thuật và tôn thờ. Phía sau cổng chính là một ao sen hình bán nguyệt với tượng đài Quan Thế Âm Bồ Tát cao 3m.
Di Tích Lịch Sử
Chùa Hội Linh không chỉ có giá trị nghệ thuật về kiến trúc mà còn là một di tích lịch sử quan trọng. Nơi đây đã chứng kiến nhiều sự kiện lịch sử và là nơi quan trọng trong hoạt động của Đảng bộ Cần Thơ thời kỳ kháng chiến.
Điểm Đến Tâm Linh
Ngoài các tượng Phật được bày trí uy nghiêm, chùa còn có nhiều pho tượng cổ được tạo bằng chất liệu quý hiếm, đóng góp vào giá trị nghệ thuật và tâm linh của nơi này.
Địa Chỉ: 314/36 Đường CMT8, Phường Bùi Hữu Nghĩa, Quận Bình Thủy.
Nam Nhã Đường: Nơi Gắn Kết Tâm Hồn Yêu Nước
Chùa Nam Nhã, do ông Nguyễn Giác Nguyên (học trò cụ Thủ khoa Bùi Hữu Nghĩa) xây dựng vào năm 1895, là một biểu tượng của sự liên lạc và gắn kết trong phong trào chống Pháp và của Đặc ủy An Nam Cộng sản Đảng Hậu Giang. Nơi đây còn ghi dấu bước chân của cụ Phan Bội Châu trong cuộc hành trình gây dựng, tuyên truyền và vận động kinh tài cho phong trào Đông Du.
Vẻ Đẹp Cổ Kính Bên Bờ Sông
Chùa Nam Nhã không chỉ là một tượng đài lịch sử mà còn là một công trình kiến trúc đẹp mắt. Cả khuôn viên của chùa bao quanh bởi cây xanh, với nhiều loại cây như tùng, trắc bá diệp và cổ thụ, tạo nên một không gian thoáng đãng và tĩnh lặng bên bờ sông Bình Thủy.
Kỳ Quan Cổ Độc Đáo
Đặc biệt, cổng chùa được thiết kế rất độc đáo với hai cột và hai câu liễn đối: “Nam địa độ nguyên nhân, bát nhã cầm thinh thông giác lộ” và “Nhã đình chiêu thiện khách, bồ đề thụ ảnh cái thiền môn.” Những câu này không chỉ dạy đạo mà còn khơi gợi tình yêu đối với nước, lòng nghĩa tình dân tộc.
Chùa Lịch Sử và Văn Hóa
Sân chùa được lát bằng gạch tàu, chánh điện là một ngôi nhà gạch kiên cố với 5 gian. Đây từng là nơi lưu giữ bộ kinh mộc bản quý giá. Địa chỉ này còn kể lại câu chuyện hào hùng của người dân trong cuộc kháng chiến chống Pháp.
Địa Chỉ: Số 612 Đường CMT8, Phường Bùi Hữu Nghĩa, Quận Bình Thủy.
Đặc Ủy Hậu Giang: Điểm Khởi Đầu Cách Mạng
Tổ chức Đặc ủy Hậu Giang là một phần không thể thiếu của cuộc kháng chiến chống Pháp ở xứ Nam kỳ. Đồng chí Châu Văn Liêm đã chủ trì cuộc họp thành lập tổ chức Đặc ủy An Nam Cộng sản Đảng Hậu Giang vào tháng 9/1929, gồm có đồng chí Ung Văn Khiêm, Ngô Gia Tự, Hà Huy Giáp, và nhiều những tên tuổi khác.
Nơi Gắn Kết Cách Mạng
Đặc ủy Hậu Giang nằm trong dãy nhà phố đơn giản với 6 căn, xây theo kiểu phố trệt cho thuê. Mặ although hiện đã không còn giữ lại bất kì hiện vật nào, nơi này vẫn đánh dấu sự xuất phát của phong trào cách mạng chống Pháp ở vùng này.
Bia Tưởng Niệm Vĩ Đại
Năm 1995, Ủy ban Nhân dân thành phố Cần Thơ đã xây dựng công trình bia tưởng niệm Đặc ủy An Nam Cộng sản Đảng Hậu Giang. Mặc dù kiến trúc không thay đổi, bia tưởng niệm này vẫn là một biểu tượng của sự hy sinh và đóng góp của những người lính cách mạng.
Địa Chỉ: 34/7 Đường Bùi Hữu Nghĩa, Phường Bình Thủy, Quận Bình Thủy.
Chùa Long Quang: Di Tích Lịch Sử và Nghệ Thuật
Chùa Long Quang, ban đầu được xây dựng vào năm 1825 dưới sự lập công của nhà sư Võ Văn Quyền, đầu tiên chỉ là một cái am nhỏ. Qua nhiều lần trùng tu và thay đổi tên gọi, vào năm 1966, chùa này đã được xây dựng lại hoàn toàn và đổi tên thành Long Quang Cổ Tự, tên gọi đã được giữ cho đến ngày nay. Chùa không chỉ là nơi thực hành tâm linh mà còn là một cơ sở quan trọng cho việc nuôi chứa và liên lạc của nhiều cán bộ hoạt động nội thành và vùng ven thành phố Cần Thơ. Nhiều tăng ni phật tử của chùa đã tham gia vào cuộc kháng chiến bảo vệ độc lập dân tộc.
Kiến Trúc Độc Đáo và Nghệ Thuật Tinh Xảo
Chùa Long Quang ấn tượng với cổng tam quan bằng gạch có hai tầng mái ngói và đôi rồng trắng trông cao đầu quay vào bánh xe pháp luân phía trên. Hai bên cột chính có hai câu liễn đối bằng chữ Hán thêm phần trang nghiêm và trang trọng. Bên trong chánh điện, bạn sẽ thấy nhiều pho tượng của các vị đức phật và bàn thờ các vị thần linh được sắp xếp uy nghi. Đặc biệt, chùa còn lưu giữ nhiều pho tượng được điêu khắc công phu từ gỗ quý, tiêu biểu là bộ tượng cổ 18 vị La Hán với giá trị nghệ thuật và tôn giáo cao cả.
Địa Chỉ: 155/6 Khu Vực Bình Chánh, Phường Long Hòa, Quận Bình Thủy.
Căn Cứ Vườn Mận: Điểm Khởi Đầu Quyết Liệt
Căn Cứ Vườn Mận là một di tích lịch sử – văn hóa quan trọng liên quan đến cuộc kháng chiến xuân Mậu Thân 1968 ở Cần Thơ.
Sự Hy Sinh và Cuộc Kháng Chiến
Vườn Mận là nơi ông Lê Văn Tiểu và gia đình đã dành trọn căn nhà và mảnh vườn của mình cho Ban Chỉ huy tổng tấn công và nổi dậy xuân Mậu Thân 1968 ở Cần Thơ. Tại đây, đã được xây dựng nhiều công sự chiến đấu bằng cách sử dụng thân dừa, đất, ván, và trấu, tất cả các hầm đều có hai cửa thoát ra ngoài và được che khuất bởi cây mận hồng đào. Vườn Mận được coi là một trong những căn cứ lõm quan trọng của lực lượng cách mạng trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Tại đây, Ban Chỉ huy đã chỉ đạo các tấn công quyết liệt vào địch, góp phần quan trọng vào chiến thắng của cả nước.
Tôn Vinh Quá Khứ Hào Hùng
Vào ngày 19/5/2011, công trình di tích lịch sử – văn hóa Căn Cứ Vườn Mận được khởi công xây dựng. Dự án này bao gồm nhiều hạng mục như nhà đa chức năng, bia di tích, các hầm bí mật, và mô hình nhà mẹ Việt Nam anh hùng Tạ Thị Phi. Việc xây dựng khu di tích này nhằm lưu giữ và tôn vinh quá khứ hào hùng của những người đã hy sinh và đóng góp cho quê hương và đất nước.
Địa Chỉ: Khu Vực Bình Thường B, Phường Long Tuyền, Quận Bình Thủy.
Câu hỏi thường gặp về “Di tích Lịch sử – Văn hóa ở Bình Thủy, Cần Thơ”
1. Di tích nào nổi bật ở Bình Thủy, Cần Thơ?
Ở Bình Thủy, Cần Thơ, có nhiều di tích lịch sử – văn hóa nổi bật như chùa Long Quang, căn cứ Vườn Mận, và nhiều chùa và nhà cổ khác.
2. Chùa Long Quang ở Bình Thủy có điểm gì đặc biệt?
Chùa Long Quang ở Bình Thủy nổi tiếng với kiến trúc độc đáo và các tượng Phật được điêu khắc tinh xảo. Đây cũng là nơi liên lạc của nhiều cán bộ hoạt động nội thành và vùng ven thành phố Cần Thơ.
3. Căn Cứ Vườn Mận có vai trò gì trong cuộc kháng chiến ở Cần Thơ?
Căn Cứ Vườn Mận đóng vai trò quan trọng trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước ở Cần Thơ. Đây là nơi Ban Chỉ huy tổng tấn công và nổi dậy xuân Mậu Thân 1968 đã thực hiện các chiến lược quan trọng.
4. Di tích nào tại Bình Thủy được xây dựng để tôn vinh quá khứ chiến đấu của người dân?
Vườn Mận là một trong những di tích lịch sử – văn hóa tại Bình Thủy được xây dựng để tôn vinh quá khứ hào hùng của những người đã hy sinh và đóng góp cho quê hương và đất nước.
Khi kết thúc hành trình này, bạn không chỉ mang theo những hình ảnh đẹp và kiến thức về di tích lịch sử và văn hóa, mà còn một sự thấu hiểu sâu sắc về giá trị của quá khứ. Đó là sự mắc kẹt trong thời gian, một bước chân vào thế giới của những câu chuyện và tượng đài kỳ diệu.
Những câu hỏi đã được trả lời, nhưng còn nhiều câu hỏi khác để khám phá. Di tích lịch sử và văn hóa ở Bình Thủy luôn mở cửa đón chào bạn quay trở lại và tìm hiểu thêm về những điều thú vị vẫn còn ẩn giấu. Hãy để những hình ảnh và trải nghiệm này tiếp tục là nguồn cảm hứng trong cuộc hành trình của bạn.
